તો પાકિસ્તાન ઘૂંટણિયે આવી ગયું છે, તે 4 વર્ષમાં પહેલીવાર દિલ્હીમાં 'રાષ્ટ્રીય દિવસ' કેમ ઉજવવા જઈ રહ્યું છે? શું છે લાહોર પ્રસ્તાવ

Pakistan National Day: પાડોશી દેશ પાકિસ્તાનમાં શાહબાઝ શરીફે બીજી વખત વડાપ્રધાન પદના શપથ લીધા છે. તેણે ભારત સાથે સંબંધો સુધારવાના પ્રયાસો શરૂ કર્યા છે. આર્થિક સંકટનો સામનો કરી રહેલા પાકિસ્તાનને પડોશી દેશો સાથે સૌહાર્દપૂર્ણ સંબંધો બનાવવાની સૌથી વધુ જરૂર છે અને કદાચ એટલે જ ચાર વર્ષમાં પહેલીવાર પાકિસ્તાન નવી દિલ્હીમાં પોતાનો રાષ્ટ્રીય દિવસ ઉજવવા જઈ રહ્યું છે.

કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે આ દિવસે નવી દિલ્હીમાં પાકિસ્તાન હાઈ કમિશનમાં ઘણા કાર્યક્રમોનું આયોજન કરવામાં આવશે. આમાં વિદેશી રાજદ્વારીઓ અને ભારતીયો સામેલ છે. સામાન્ય રીતે કોઈ મંત્રી અથવા રાજ્ય મંત્રીને આ કાર્યક્રમમાં મુખ્ય અતિથિ તરીકે હાજરી આપવા માટે આમંત્રિત કરવામાં આવે છે. જમ્મુ-કાશ્મીરમાંથી કલમ 370 હટાવ્યા બાદ પાકિસ્તાને પોતાના રાજદૂતને પરત બોલાવ્યા હતા.

'રાષ્ટ્રીય દિવસ' શું છે?

પાકિસ્તાન 23 માર્ચને રાષ્ટ્રીય દિવસ તરીકે ઉજવે છે. 23 માર્ચ, 1940ના રોજ, મુસ્લિમ લીગે લાહોરમાં મુસ્લિમો માટે એક અલગ સાર્વભૌમ દેશની રચનાનો પ્રસ્તાવ મૂક્યો હતો અને લાહોરની બેઠકમાં પક્ષ દ્વારા તે ઠરાવને અપનાવવામાં આવ્યો હતો. લાહોર ઠરાવની વર્ષગાંઠને પાકિસ્તાનમાં રાષ્ટ્રીય દિવસ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. પાકિસ્તાનમાં 23 માર્ચ એ પણ મહત્વપૂર્ણ છે કારણ કે પાકિસ્તાનનું બંધારણ 23 માર્ચ, 1956 ના રોજ અમલમાં આવ્યું હતું, જેના હેઠળ પાકિસ્તાન ઇસ્લામિક પ્રજાસત્તાક બન્યું હતું.

લાહોર પ્રસ્તાવમાં શું છે?

1940માં લાહોરમાં 22 થી 24 માર્ચ દરમિયાન મુસ્લિમ લીગનું અધિવેશન યોજાયું હતું. આ સમય દરમિયાન, 23 માર્ચે, મુસ્લિમ લીગે મુસ્લિમો માટે એક અલગ સાર્વભૌમ દેશ બનાવવાનો ઠરાવ પસાર કર્યો. જો કે લાહોર ઠરાવમાં પાકિસ્તાન નામનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો ન હતો, પરંતુ બાદમાં જ્યારે પાકિસ્તાન અલગ દેશ બન્યું ત્યારે આ ઠરાવને પાકિસ્તાન ઠરાવ પણ કહેવામાં આવ્યો. અબુલ કલામ આઝાદ અને હુસૈન અહેમદ મદની જેવા ભારતીય મુસ્લિમોએ આ પ્રસ્તાવની ટીકા કરી હતી. દેવબંદ ઉલેમાએ લાહોર ઠરાવ સામે અખંડ ભારતની હિમાયત પણ કરી હતી.

આ પ્રસ્તાવમાં કહેવામાં આવ્યું હતું કે ભૌગોલિક સીમાઓ અને મુસ્લિમ વસ્તીની એકાગ્રતાને ધ્યાનમાં રાખીને, વિભાજન એ રીતે કરવામાં આવે કે બહુમતી મુસ્લિમ વસ્તી તેના હેઠળ આવે. પ્રસ્તાવમાં કહેવામાં આવ્યું હતું કે જ્યાં સુધી મુસ્લિમોને ધ્યાનમાં રાખીને આ પ્રકારનું ભૌગોલિક વિતરણ કરવામાં નહીં આવે ત્યાં સુધી મુસ્લિમ પક્ષો કોઈપણ બંધારણીય કાર્ય યોજનાને સ્વીકારશે નહીં. આ ઠરાવ હેઠળ, ભારતના પૂર્વ ભાગ અને ઉત્તર-પશ્ચિમ ભાગ માટે અલગ દેશો બનાવવાની માંગ કરવામાં આવી હતી, જે પાછળથી પૂર્વ પાકિસ્તાન (બાંગ્લાદેશ) અને પાકિસ્તાન તરીકે અસ્તિત્વમાં આવ્યા હતા.