China Defence Budget: ચીને ફરીથી તેનું સંરક્ષણ બજેટ વધારી દીધું, જે ભારત કરતાં ત્રણ ગણું વધારે

ચીન તેના સંરક્ષણ બજેટમાં સતત વધારો કરી રહ્યું છે અને આ વર્ષે ચીને તેના સંરક્ષણ બજેટમાં છેલ્લા પાંચ વર્ષમાં સૌથી વધુ 7.2 ટકાનો વધારો કર્યો છે. આ વધારા સાથે, ચીનનું સંરક્ષણ બજેટ આ વર્ષે 1.67 ટ્રિલિયન યુઆન ($231 બિલિયન) પર પહોંચી ગયું છે. ચીનના નાણા મંત્રાલયના વાર્ષિક અહેવાલના આધારે મીડિયા રિપોર્ટ્સમાં આ દાવો કરવામાં આવ્યો છે. અમેરિકા પછી સંરક્ષણ બજેટ પર ખર્ચ કરનાર ચીન બીજા ક્રમે છે.

ભારત અને ચીન વચ્ચે સરહદ પર લાંબા સમયથી તણાવ ચાલી રહ્યો છે અને બંને દેશોના સૈનિકો ઘણી વખત સામસામે આવી ચૂક્યા છે. જો કે ચીન તેની સેનાને આધુનિક બનાવવાના મામલે ભારત કરતા ઘણું આગળ દેખાઈ રહ્યું છે. તેનું કારણ ચીનનું જંગી સંરક્ષણ બજેટ છે, જે ભારતના સંરક્ષણ બજેટ કરતાં ત્રણ ગણું વધારે છે. વર્ષ 2024 માટે ભારતનું સંરક્ષણ બજેટ 6,21,541 કરોડ રૂપિયા છે, જે અંદાજે $74.8 બિલિયન છે. જ્યારે 2024 માટે ચીનનું બજેટ લગભગ $232 બિલિયન છે, જે ભારતના બજેટ કરતાં ઘણું વધારે છે.

ચીનના રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગે તેમની સેના પીએલએને આધુનિક બનાવવા માટે 2027નું લક્ષ્ય નક્કી કર્યું છે અને આ બજેટમાં વધારાનું કારણ પણ છે. આ ઉપરાંત દક્ષિણ ચીન સાગરમાં ફિલિપાઈન્સ અને જાપાન સહિત ઘણા દેશો સાથે ચીનનો વિવાદ ચાલી રહ્યો છે. તે જ સમયે, સરહદ વિવાદને કારણે, ચીનના ભારત સાથેના સંબંધો પણ ખરાબ તબક્કામાંથી પસાર થઈ રહ્યા છે. આ જ કારણ છે કે ચીન પોતાની સેનાને સતત આધુનિક બનાવી રહ્યું છે. ખાસ કરીને ચીન તેની નૌકાદળમાં ઘણું રોકાણ કરી રહ્યું છે અને આજે ચીનની નૌકાદળ જહાજોની દ્રષ્ટિએ વિશ્વની સૌથી મોટી નેવી છે. ચીન એરક્રાફ્ટ કેરિયર્સ પણ બનાવી રહ્યું છે અને હિંદ મહાસાગરના ઘણા દેશોમાં બેઝ સ્થાપ્યા છે.

સૈનિકોની સંખ્યાના મામલે ચીનની સેના સૌથી મોટી છે. ઉપરાંત, ચીનની સેનામાં બે રોકેટ ફોર્સ છે અને આ રોકેટ ફોર્સ પરમાણુ હથિયારોની કામગીરી સંભાળે છે. ચીન પર આરોપ છે કે તે ચૂપચાપ તેના રોકેટ ફોર્સનું વિસ્તરણ કરી રહ્યું છે. સંરક્ષણ નિષ્ણાતોનું માનવું છે કે ચીનનું સંરક્ષણ બજેટ અહેવાલ કરાયેલા આંકડા કરતાં ઘણું વધારે છે કારણ કે ચીન તેના સૈન્ય સંશોધન અને વિકાસ બજેટને સંરક્ષણ બજેટમાં સામેલ કરતું નથી. જો કે એક તરફ ચીન સતત પોતાની સૈન્ય તાકાત વધારી રહ્યું છે તો બીજી તરફ તેના પડકારો પણ વધી ગયા છે. હાલમાં જ ચીને કોઈપણ કારણ આપ્યા વગર પોતાના સંરક્ષણ વડાને પદ પરથી હટાવી દીધા હતા. ઘણા ટોચના જનરલોની પણ બદલી કરવામાં આવી છે. તેનાથી સ્પષ્ટ થાય છે કે ચીનની સેનામાં પણ સમસ્યાઓ છે.

ચીનના વધતા વર્ચસ્વથી અમેરિકા પણ ચિંતિત છે. જો કે સંરક્ષણ બજેટની બાબતમાં અમેરિકા હજુ પણ ચીન કરતાં ઘણું આગળ છે. ગયા વર્ષે અમેરિકાનું સંરક્ષણ બજેટ 886 અબજ ડોલર હતું. ચીનના વધતા પડકારને જોતા અમેરિકા ઓસ્ટ્રેલિયા અને બ્રિટનની સેનાને મજબૂત કરવામાં વ્યસ્ત છે. તે જ સમયે, અમેરિકા પણ ભારત સાથે વ્યૂહાત્મક સહયોગ વધારી રહ્યું છે.