Army Medical Corps Raising Day 2024: આર્મી મેડિકલ કોર્પ્સનો આજે સ્થાપના દિવસ.

Army Medical Corps Raising Day 2024: 3 એપ્રિલ, 1966ના રોજ, AMCની સ્થાપનાના દિવસે, ભારતના તત્કાલિન રાષ્ટ્રપતિ ડૉ. એસ. રાધાકૃષ્ણને સંસ્થાને રાષ્ટ્રપતિના ધોરણોની રજૂઆત કરી હતી. આર્મી મેડિકલ કોર્પ્સ દ્વારા આર્મી કર્મચારીઓ અને તેમના પરિવારોને તબીબી સંભાળ પૂરી પાડવામાં આવે છે.

કુદરતી આફતો દરમિયાન, આર્મી મેડિકલ કોર્પ્સ (AMC) નાગરિકોને તેની સેવાઓ પણ પૂરી પાડે છે. સર્વ સંતુ નિરામય એ AMC નું સૂત્ર છે, જેનો અર્થ થાય છે "તમામ રોગ અને અપંગતાથી મુક્ત રહો."

ઇન્ડિયન આર્મી મેડિકલ કોર્પ્સની પૃષ્ઠભૂમિ: ભારતીય આર્મી મેડિકલ કોર્પ્સ (IAMC) 3 એપ્રિલ 1943ના રોજ રોયલ આર્મી મેડિકલ કોર્પ્સની તર્જ પર અધિકારીઓ અને માણસોના એક સમાન કોર્પ્સ તરીકે અસ્તિત્વમાં આવી હતી. ભારતીય મેડિકલના એકીકરણ દ્વારા તેની રચના કરવામાં આવી હતી. સેવાઓ (IMS), ભારતીય તબીબી વિભાગ (IMD) અને ભારતીય હોસ્પિટલ કોર્પ્સ (IHC).

મે 1943માં, પૂના (હવે પુણે, મહારાષ્ટ્ર) ખાતેનું IHC મુખ્યાલય IAMCનું વહીવટી મુખ્ય મથક બન્યું. IAMC ને 26 જાન્યુઆરી 1950 થી આર્મી મેડિકલ કોર્પ્સ તરીકે પુનઃનિયુક્ત કરવામાં આવ્યું હતું.

આર્મી મેડિકલ કોર્પ્સ (AMC) ભારતીય સશસ્ત્ર દળોની આરોગ્ય સંભાળ જરૂરિયાતોને પહોંચી વળવામાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે. AMC ની સ્થાપના 3 એપ્રિલ 1943 ના રોજ કરવામાં આવી હતી અને ત્યારથી તે ભારતીય સેનાના બહાદુર પુરુષો અને મહિલાઓને આરોગ્યસંભાળ સેવાઓ પ્રદાન કરવામાં મોખરે છે. AMC માત્ર તબીબી સંભાળ પૂરી પાડે છે એટલું જ નહીં પરંતુ હેલ્થકેર ડિલિવરી સુધારવા માટે સંશોધન અને વિકાસ પણ કરે છે.

AFMC (આર્મ્ડ ફોર્સિસ મેડિકલ કોલેજો) અને રોયલ આર્મી મેડિકલ કોર્પ્સે AMCની સફળતામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવી છે.

આ સંસ્થાઓના સ્થાપકોએ ભારતીય ચિકિત્સા ઇતિહાસમાં અમીટ છાપ છોડી છે. AMC સ્થાપના દિવસ નિમિત્તે, અમે આ સંસ્થાઓ અને તેમના સ્થાપકોના વારસાને શ્રદ્ધાંજલિ આપીએ છીએ.

આર્મી મેડિકલ કોર્પ્સનો સંક્ષિપ્ત ઇતિહાસ: આર્મી મેડિકલ કોર્પ્સનો ઇતિહાસ વ્યાપક છે, જે ઘણી સદીઓ સુધી ફેલાયેલો છે. ભારતીય તબીબી સેવા તરીકે જાણીતી, તે મૂળરૂપે ભારતમાં બ્રિટિશ વસાહતી યુગ દરમિયાન 1764 માં સ્થાપના કરવામાં આવી હતી.

તેનો ધ્યેય ભારતમાં તૈનાત બ્રિટિશ સૈનિકોને તબીબી સારવાર આપવાનો હતો. સમય જતાં, સેવા વિકસિત થઈ અને વિશ્વના નવા ક્ષેત્રોમાં પહોંચી. ભારતીય આર્મી મેડિકલ કોર્પ્સ, જે ઘણા વર્ષોથી બ્રિટિશ આર્મીમાં સેવા આપી રહી હતી, તેણે 1898 માં ભારતીય તબીબી સેવાને તેના સત્તાવાર નામ તરીકે બદલી.

બ્રિટિશ આર્મીની આર્મી મેડિકલ સર્વિસીસ, જેમાં ભારતીય આર્મી મેડિકલ કોર્પ્સનો પણ સમાવેશ થતો હતો, પ્રથમ વિશ્વ યુદ્ધ દરમિયાન 1918માં રોયલ આર્મી મેડિકલ કોર્પ્સની રચના કરવા માટે એક થઈ હતી.

આર્મી મેડિકલ કોર્પ્સ રાઇઝિંગ ડે વિશેની હકીકતો

આર્મી મેડિકલ કોર્પ્સ (AMC) એ આધુનિક લશ્કરી દવાઓ પર જબરદસ્ત પ્રભાવ પાડ્યો છે.

આર્મી મેડિકલ કોર્પ્સના ઉછેર દિવસને ચિહ્નિત કરવા દર વર્ષે 3 એપ્રિલે આર્મી મેડિકલ કોર્પ્સ રાઇઝિંગ ડે ઉજવવામાં આવે છે.
ઇન્ડિયન આર્મી મેડિકલ કોર્પ્સ 3 એપ્રિલ 1943 ના રોજ ભારતીય તબીબી સેવા, ભારતીય તબીબી વિભાગ અને ભારતીય હોસ્પિટલ કોર્પ્સના એકીકરણ દ્વારા અસ્તિત્વમાં આવ્યું હતું.

એએમસી લશ્કરી દવામાં ઘણી નવીનતાઓ માટે જવાબદાર હતી, જેમાં શસ્ત્રક્રિયા દરમિયાન એનેસ્થેસિયાનો ઉપયોગ, ક્ષેત્રીય હોસ્પિટલોનો વિકાસ અને લશ્કરી શિબિરોમાં સ્વચ્છતા અને સ્વચ્છતા પ્રથાઓની રજૂઆતનો સમાવેશ થાય છે. યુદ્ધ દરમિયાન સૈનિકોમાં મૃત્યુદર ઘટાડવામાં આ નવીનતાઓ મહત્વપૂર્ણ હતી.

કોર્પ્સને બ્રિટિશ આર્મીને તબીબી સહાય પૂરી પાડવાનું કામ સોંપવામાં આવ્યું હતું, જેમાં યુદ્ધભૂમિની ઇજાઓ, બીમારીઓ અને રોગની સારવારનો સમાવેશ થાય છે. AMC એ સૈનિકોના સ્વાસ્થ્ય અને કલ્યાણને સુધારવામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવી હતી અને તેનો વારસો આજે પણ ચાલુ છે.

1860માં આર્મી મેડિકલ સ્કૂલની સ્થાપના એએમસીનું સૌથી મહત્વપૂર્ણ યોગદાન હતું. શાળાએ લશ્કરી સેવા માટે તબીબી અધિકારીઓને તાલીમ આપવામાં અને સંશોધન દ્વારા તબીબી જ્ઞાનને આગળ વધારવામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવી હતી. આજે, આર્મી મેડિકલ સ્કૂલ આર્મી મેડિકલ સર્વિસીસ ટ્રેનિંગ સેન્ટર તરીકે ઓળખાય છે, અને બ્રિટિશ સશસ્ત્ર દળોમાં તબીબી કર્મચારીઓને વિશ્વ-કક્ષાની તાલીમ આપવાનું ચાલુ રાખે છે.

બંગાળ પ્રેસિડેન્સી મેડિકલ સર્વિસ, જે ભારતમાં ત્રણ પ્રેસિડન્સીની પ્રથમ લશ્કરી સેવા હતી, તેની સ્થાપના 1 જાન્યુઆરી 1764ના રોજ કરવામાં આવી હતી.

AMC એ કુદરતી આફતો, શરણાર્થી કટોકટી અને સંઘર્ષ ઝોન દરમિયાન તબીબી સહાય પૂરી પાડવા જેવી કટોકટીના સમયમાં માનવતાવાદી રાહત પ્રયત્નોમાં પણ મહત્વની ભૂમિકા ભજવી છે. કોર્પ્સે મેડિકલ લોજિસ્ટિક્સ, ડિઝાસ્ટર મેનેજમેન્ટ અને સામૂહિક અકસ્માત વ્યવસ્થાપનમાં કુશળતા વિકસાવી છે, જે આ પડકારજનક પરિસ્થિતિઓમાં તબીબી સહાય પૂરી પાડવા માટે અમૂલ્ય છે.
નિષ્કર્ષમાં, આર્મી મેડિકલ કોર્પ્સની આધુનિક લશ્કરી દવાઓ પર નોંધપાત્ર અસર પડી છે. કોર્પ્સે સૈનિકોના સ્વાસ્થ્ય અને કલ્યાણમાં સુધારો કરવા અને માનવતાવાદી રાહત પ્રયત્નોમાં યોગદાન આપીને ઘણી નવીનતાઓ કરી છે. AMCનો વારસો વિશ્વભરના તબીબી કર્મચારીઓને પ્રેરણા આપવાનું ચાલુ રાખે છે અને તેના સ્થાપકોની દ્રષ્ટિ અને સમર્પણ આજે પણ યાદ કરવામાં આવે છે અને ઉજવવામાં આવે છે.

તે દર વર્ષે આર્મી મેડિકલ કોર્પ્સના સ્થાપના દિવસની યાદમાં ઉજવવામાં આવે છે.

ભારતમાં પ્રમુખપદ

• સ્વતંત્રતા પછી, IAMS ને આર્મી મેડિકલ કોર્પ્સ તરીકે પુનઃનિયુક્ત કરવામાં આવ્યું હતું.
• AMCનું સૂત્ર સર્વે સંતુ નિરામય છે (બધા રોગ અને અપંગતાથી મુક્ત રહે).
• ત્રણેય સેવાઓમાં 11,414 મહિલાઓ સેવા આપી રહી છે.
• સેનામાં 1,733 મહિલા અધિકારીઓ છે જ્યારે 100 મહિલા કર્મચારીઓ અન્ય રેન્કમાં સેવા આપી રહી છે.

નૌકાદળમાં 580 મહિલાઓ ઓફિસર તરીકે તૈનાત છે જ્યારે 726 મહિલાઓ નોન-કમિશન ઓફિસર તરીકે તૈનાત છે.

ભટ્ટે કહ્યું કે આર્મી મેડિકલ કોર્પ્સમાં 1,212 મહિલાઓ સેવા આપી રહી છે, જ્યારે આર્મી ડેન્ટલ કોર્પ્સ અને મિલિટરી નર્સિંગ સર્વિસમાં આ સંખ્યા 168 અને 3,841 છે.

નેવીમાં મેડિકલ કોર્પ્સમાં 151, ડેન્ટલ કોર્પ્સમાં 10 અને નર્સિંગ સર્વિસમાં 380 મહિલાઓ છે.

ભટ્ટ દ્વારા આપવામાં આવેલી વિગતો અનુસાર, ભારતીય વાયુસેનામાં મેડિકલ કોર્પ્સમાં 274, ડેન્ટલ કોર્પ્સમાં પાંચ અને મિલિટરી નર્સિંગ સર્વિસમાં 425 મહિલાઓ છે.